ไม่เกินจริงเลยถ้าจะบอกว่า Scratch คือสนามซ้อมของโปรแกรมเมอร์รุ่นใหม่ และไม่ใช่แค่โปรแกรมเมอร์ — แต่มันคือรากฐานของทุกคนที่อยากเข้าใจ AI อยาก “เรียนรู้ AI” โดยไม่ต้องมานั่งเปิดตำราหนา ๆ หรืออ่านโค้ดที่เต็มไปด้วยปีกกา

Scratch เปลี่ยนการเรียนรู้ที่เคยเครียด ให้กลายเป็นของเล่นที่เด็กอยากกลับมาแตะทุกวัน และคนที่เติบโตมากับ “ความเข้าใจจากการเล่น” นี่แหละ คือคนที่พอถึงวันหนึ่งจะ “สร้าง AI” ได้แบบไม่กลัวอะไรอีก

ไม่ต้องเก่งคณิต ไม่ต้องเข้าใจตรรกะลึก ก็เริ่มได้

หนึ่งในสิ่งที่ทำให้เด็กจำนวนมากไม่กล้าแตะ “การเขียนโปรแกรม” คือภาพจำว่า “มันยาก มันต้องเก่งเลข ต้องเข้าใจลอจิก” แต่ Scratch ลบภาพนั้นทิ้งไปหมด เพราะมันไม่มีสูตรคณิต ไม่มีคอมมานด์แปลก ๆ มีแค่ “บล็อกคำสั่ง” ที่เขียนไว้แล้วให้เด็กเอาไปประกอบเอง

เด็กแค่ต้องคิดว่า “ฉันอยากให้แมวเดินอย่างไร”

แล้วลากบล็อกที่บอกให้แมว “เดิน 10 ก้าว” “หมุนขวา” “พูดว่า สวัสดี” ทุกอย่างเกิดขึ้นได้ โดยไม่ต้องเข้าใจว่าเบื้องหลังมันทำงานยังไงเลยก็ได้ในช่วงแรก และนี่คือการ “เริ่มต้นเขียนโปรแกรมอย่าง่าย” ที่ใกล้ชีวิตที่สุด

พ่อแม่ต้องเห็นว่า Scratch ไม่ใช่เรื่องเล่น ๆ

หลายคนมองว่า Scratch เป็นของเด็กประถม เป็นของน่ารัก ๆ ที่ไม่มีประโยชน์อะไรจริงจัง แต่ในมหาวิทยาลัยหลายแห่งในต่างประเทศ — Scratch กลายเป็นเครื่องมือสอน “computational thinking” ให้กับผู้ใหญ่ที่ไม่เคยเขียนโปรแกรมมาก่อนด้วยซ้ำ 

“ถ้าเด็กได้ซึมซับสิ่งเหล่านี้ตั้งแต่เนิ่น ๆ”

เขาจะไม่กลัว Python ไม่กลัวคำว่า “machine learning” ไม่กลัวคำว่า “วิทยาศาสตร์ข้อมูล” เพราะเขาเข้าใจมันผ่าน “การทำ” ไม่ใช่การอ่านท่องจำ

Scratch คือฐานคิดแบบ “AI logic” แบบไร้โค้ด ลองคิดตามง่าย ๆ เวลาที่เราสร้างเงื่อนไขใน Scratch เช่น

• ถ้าแตะสีแดง → ให้แมวร้องว่า “อุ๊ย!”
• ถ้านับได้ครบ 10 → ไปฉากถัดไป

นั่นคือพื้นฐานเดียวกับที่ AI ใช้ในชีวิตจริง

เด็กคนหนึ่งที่ทำเกมด้วย Scratch วันละชั่วโมง กำลังซึมซับ “การตัดสินใจแบบมีเงื่อนไข” เข้าไปในสมอง และวันหนึ่งเมื่อเขาโตขึ้นมา เรียนรู้เพิ่มขึ้นอีกนิด เขาจะเข้าใจทันทีว่า “โมเดล AI ทำงานยังไง” แบบที่ไม่ต้องท่องนิยาม

เขาจะไม่ใช่แค่ “ใช้ AI” แต่จะ “เข้าใจวิธีสร้าง AI” ตั้งแต่โครงกระดูก

Scratch คือ playground สำหรับเด็กที่ยังไม่แน่ใจว่าอยากเป็นอะไร เด็กบางคนไม่ชอบคณิต ไม่อินวิทย์ ไม่คลิกกับศิลปะ แต่พอได้ลองเล่น Scratch แล้วกลับหลงใหลการสร้างโลกเล็ก ๆ ขึ้นมาเองบนหน้าจอ เขาอาจจะยังไม่รู้ว่ากำลังทำอะไร แต่ข้างในคือการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นอย่างไม่รู้ตัว

พ่อแม่ที่มองไกลจะรู้ว่า “นี่แหละ เมล็ดของการเป็นคนสร้างระบบ เป็นคนสร้างคำสั่ง เป็นคนที่โลกจะต้องจ้างในอนาคต”

เพราะทักษะในการ “สร้าง AI ไม่ต้องใช้โค้ด” หรือ “ออกแบบเงื่อนไขให้ระบบทำงานได้เอง” กำลังกลายเป็นหนึ่งในทักษะที่บริษัททั่วโลกต้องการที่สุด

ไม่มีใครรู้ว่า AI จะไปไกลแค่ไหน แต่ Scratch คือจุดเริ่มที่จับต้องได้

บางคนอาจยังไม่แน่ใจว่า AI จะเปลี่ยนโลกยังไง หรือ Python จะสำคัญกับอนาคตของลูกจริงไหม แต่สิ่งที่เรารู้แน่ ๆ คือ การฝึกให้ลูกคิดเป็นระบบ ตั้งแต่ยังเล็ก จะเป็นประโยชน์เสมอ

Scratch คือสิ่งที่ทำได้ตอนนี้ ไม่ต้องรอ

และไม่ต้องกังวลว่ามันจะ “เพียงพอ” หรือ “จริงจังพอ” เพราะทุกอย่างที่ลูกได้เล่น ได้ลอง ได้เจอ bug แล้วแก้ไข คือการฝึกแบบเดียวกับที่โปรแกรมเมอร์มืออาชีพเขาเจอทุกวัน

ต่างแค่ว่า… เรายังไม่ต้องจ่ายเงินเดือนให้ลูก..เท่านั้น