ในโลกของนิยาย ไม่ว่าจะเป็นนิยายผี สืบสวนระทึกขวัญ หรือแม้แต่นิยายแฟนตาซีที่มีด้านมืดแฝงอยู่ ความกลัวไม่ใช่แค่เป้าหมาย ความตื่นเต้นไม่ใช่แค่เสียงกรี๊ด แต่คือความรู้สึกที่กัดกินคนอ่านช้า ๆ เหมือนมีอะไรอยู่ในเงามืด ทั้งที่ยังไม่มี “อะไร” โผล่มาเลยสักอย่าง และนั่นแหละ ที่ทำให้นิยายหลอน ๆ ดี ๆ มัน “อยู่ในหัว” ผู้อ่านได้นานกว่าคืนเดียว

ถ้าคุณกำลังเขียนนิยาย แล้วรู้สึกว่ามันยัง “ไม่อิน” ยังไม่น่ากลัวพอ ยังไม่ตื่นเต้นพอ อย่าเพิ่งไปโทษพล็อต โทษผี โทษฆาตกร หรือโทษบทสนทนา เพราะมันอาจเป็นเพราะคุณยัง “วางบรรยากาศ” ได้ไม่ถึง ไม่ได้เขียนให้คนอ่าน “รู้สึกอยู่ตรงนั้นจริง ๆ” ยังไม่เห็น ยังไม่กลัว ยังไม่หนาวแค่จากคำบนกระดาษ

1. กลัวโดยไม่ต้องมีอะไรโผล่มา

นิยายที่ทำให้คนอ่านขนลุกได้ โดยไม่ต้องมีฉากผีโผล่เลยสักฉาก คือของจริง ไม่ใช่เพราะมันลึกลับ แต่เพราะมัน “จริงเกินไป” บรรยากาศที่ถูกบรรยายอย่างละเอียดแต่ไม่เยิ่นเย้อ — กลิ่นอับของห้องที่ไม่มีใครอยู่มาหลายวัน, เสียงไม้ลั่นเบา ๆ ตอนตีสอง, แสงจากไฟถนนที่ส่องเข้ามาทะลุม่านบาง ๆ — มันทำให้สมองของคนอ่านสร้างภาพขึ้นมาเองโดยที่นักเขียนไม่ต้องบอกว่า “มีผี”

ถ้าคุณเขียนนิยายที่อยากให้หลอน ให้เริ่มจากบรรยากาศ ไม่ใช่ “เรื่องผี” คนอ่านจะกลัวสิ่งที่เขาไม่เห็น ถ้าคุณเขียนให้เขาเห็นหมด เขาจะไม่กลัวอะไรอีก

2. ความตื่นเต้นที่ต้องมีจังหวะ

การเขียนนิยายให้ตื่นเต้น ไม่ได้แปลว่าให้มี “เหตุการณ์” เยอะ ๆ แต่ต้องมีจังหวะที่ “ค้าง” เยอะ ๆ ด้วย การปล่อยให้ผู้อ่านสงสัย หายใจไม่ทั่วท้อง แล้วค่อย ๆ เฉลยทีละนิด ทำให้คนอ่านรู้สึกว่า “ต้องอ่านต่อ” ไม่ใช่เพราะอยากรู้ แต่เพราะมันไม่รู้สึกปลอดภัยที่จะวางหนังสือลง

ลองนึกถึงฉากที่ตัวละครเดินผ่านห้องแคบ ๆ ที่มีแต่กล่องกระดาษวางทับซ้อนกัน มืด และเงียบเกินไป กล่องหนึ่งขยับเบา ๆ แค่นั้น ไม่ต้องมีอะไรพุ่งใส่ ก็ทำให้หัวใจคนอ่านเต้นเร็วแล้ว เพราะมันคือ “ความไม่แน่ใจ” ที่ทำงานหนักกว่าความรุนแรง

3. อารมณ์ต้องพาไป ไม่ใช่แค่ภาพ

นิยายที่ดีต้องมีอารมณ์ที่พาไปมากกว่าภาพ การเขียนให้ผู้อ่านรู้ว่า ตัวละคร “รู้สึกยังไง” ไม่ใช่แค่ “เจออะไร” คือจุดที่คนอ่านจะเชื่อมโยง และอินจนรู้สึกว่า “นี่แหละ กูเคยเป็น” ความกลัว ความระแวง ความเจ็บ ความสับสน — ต้องเขียนให้คนอ่านรู้สึกเหมือนโดนตัวเอง ไม่ใช่แค่เห็นคนอื่นโดน

เวลาคุณเขียนนิยายแนวนี้ อย่าเขียนว่า “ตัวละครกลัวจนตัวสั่น” ให้เขียนว่า “เธอพยายามขยับขา แต่ขาไม่ขยับ” หรือ “เสียงโทรศัพท์ที่สั่นอยู่บนโต๊ะ กลับดังเกินไป เหมือนมันรู้ว่าเธอกำลังจะร้องไห้”

4. ฉากที่ดี คือฉากที่หลอกให้คนอ่านคิดผิด

หนึ่งในเทคนิคที่โหดแต่เวิร์กของการเขียนนิยายแนวหลอนคือล่อให้คนอ่านเดา แล้วทำให้เขาเดาผิด ฉากที่น่ากลัวจริง ๆ คือฉากที่ดูเหมือนจะปลอดภัย — เช่น ห้องรับแขกที่มีคนเต็มไปหมด แต่คนที่นั่งอยู่ข้างคุณอาจไม่ใช่คน

การเขียนนิยายให้มีอารมณ์ดึงดูด ต้องมีการตั้งคำถามไว้ล่วงหน้า โดยไม่ให้คำตอบทันที เช่น “เธอกลับถึงบ้านตอนห้าทุ่ม แต่ไฟหน้าบ้านเปิดอยู่ก่อนแล้ว” — ประโยคนี้ไม่ได้หลอนเพราะมีผี แต่หลอนเพราะเรารู้ว่า มันไม่ควรเป็นแบบนั้น

5. จงเชื่อว่าคนอ่านฉลาด และกลัวเหมือนคุณ

นิยายที่หลอนและตื่นเต้นจริง ๆ จะเขียนโดยไม่ดูถูกคนอ่าน คุณไม่จำเป็นต้องอธิบายทุกอย่างว่าทำไมมันน่ากลัว ถ้าคุณเขียนให้บรรยากาศไปถึง มันจะไปถึงใจคนอ่านเอง ลองใช้เทคนิค “บอกแค่ครึ่งเดียว” แล้วให้ผู้อ่านจินตนาการอีกครึ่ง เช่น “เสียงหัวเราะแหลม ๆ ดังมาจากห้องน้ำ แม้ว่าเธอจะอยู่บ้านคนเดียว” — แค่นี้พอแล้ว ที่เหลือคนอ่านจะกลัวให้คุณเอง

นิยายที่หลอน ไม่ต้องมีผี

สุดท้ายแล้ว นิยายที่ทำให้คนอ่านกลัว ตื่นเต้น และวางไม่ลง ไม่จำเป็นต้องมีผี ไม่ต้องมีฉากเลือดสาด แต่อยู่ที่ “จังหวะ, บรรยากาศ, และความรู้สึกที่ทำให้คนอ่านไม่แน่ใจในความปลอดภัยของตัวเอง” และที่สำคัญ อย่าคิดว่าเรื่องหลอนเป็นแค่เรื่องของแนว — คุณสามารถเขียนนิยายรักให้มีฉากที่ทำให้คนอ่านขนลุกได้ ถ้าคุณเขียนได้ถึง

เพราะนิยาย ไม่ใช่แค่เรื่องเล่า มันคือประสบการณ์ที่ผู้อ่านต้องรู้สึกว่า “อยู่ในนั้นด้วยจริง ๆ”